ΙΣΤΟΡΙΑ

Ἡ Ἱερὰ Μονὴ Ξενοφῶντος βρίσκεται παραθαλάσσια, στὴν ΝοτιοΔυτικὴ πλευρὰ τῆς χερσονήσου τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Εἶναι ἀφιερωμένη στὸν Ἅγιο Μεγαλομάρτυρα Γεώργιο τὸν τροπαιοφόρο. Σύμφωνα μὲ τὴν προφορικὴ παράδοση, στὸν σημερινὸ χῶρο τῆς Μονῆς, προϋπῆρχε μικρὸ μονύδριο τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, τοῦ ὁποίου σώζεται μέχρι σήμερα Ναΐσκος, ποὺ ἀνήγειρε ὁ Ὅσιος Ξενοφῶν ὁ συγκλητικός. Στὰ τέλη τοῦ 10ου αἰῶνα, πρὸ τοῦ ἔτους 998, μὲ τὴν θαυμαστὴ διὰ θαλάσσης ἔλευση τῆς εἰκόνος τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, κτίστηκε πρὸς τιμήν του τὸ παλαιὸ Καθολικὸ τῆς Μονῆς, ἀπὸ τὸν πρῶτο Ἡγούμενο Ξενοφῶντα, ἀπὸ τὸν ὁποῖο ἔλαβε τὴν ἐπωνυμία της.

Ἀπὸ τοὺς πρώτους αἰῶνες, ἡ Μονὴ δέχθηκε τὴν στήριξη καὶ τὶς δωρεὲς τῶν Αὐτοκρατόρων τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ μὲ τὸν ζῆλο καὶ τὶς θυσίες τῶν Μοναχῶν ἔφθασε σὲ μεγάλη ἀκμή, τὸν 14ο αἰῶνα. Ἀκολούθησαν περίοδοι ἀκμῆς, μὲ ἔντονες δραστηριότητες (κτηριακὴ ἐπέκταση, τοιχογράφηση Καθολικοῦ - Τραπέζης, ἀπόκτηση Μετοχίων κ.ἄ.), ἀλλὰ καὶ παρακμῆς (λεηλασίες πειρατῶν, διωγμοὶ Μοναχῶν κ.ἄ.). Κατὰ τὴν τουρκοκρατία, ἡ λειψανδρία καὶ οἱ φόροι τὴν ἔκαμψαν σημαντικά. Τὸ 1784, ἔγινε καὶ πάλι κοινοβιακή· ἐπανδρώθηκε ἀπὸ τὴν συνοδεία τοῦ Ἱερομ. Παϊσίου Καυσοκαλυβίτου, ὁ ὁποῖος ἔγινε Ἡγούμενος καὶ μὲ τὴν πνευματική του διοίκηση καὶ ἀκτινοβολία ὁδήγησε τὴν Μονὴ σὲ μεγάλη ἀκμή, καὶ δημιουργήθηκαν προϋποθέσεις γιὰ ἐπέκταση τοῦ κτηριακοῦ οἰκοδομήματος μὲ νέα μεγάλη πτέρυγα (1801) καὶ νέο Καθολικό (1819-1839), τὸ μεγαλύτερο τοῦ Ἁγίου Ὄρους