12.03.2021 Εἰς τὴν ἀφετηρία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς

ΣΤΗΝ ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ

ὑπὸ τοῦ Καθηγουμένου Ἱ.Μ.Ξενοφῶντος

Ἀρχιμανδρίτου Γέροντος Ἀλεξίου

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί.

Ἀνοίγει ἐνώπιόν μας, γιὰ ἄλλη μιὰ φορά, ἡ ἱερὰ περίοδος τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, καὶ ἡ Μητέρα μας Ἐκκλησία, φιλοστόργως μᾶς προσκαλεῖ τὰ τέκνα της νὰ γευ­θοῦμε τοὺς γλυκεῖς καρποὺς τῆς ἐν Πνεύματι ζωῆς· νὰ γίνει ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Βασιλεία Του ὁ αἰώνιος πό­θος μας· νὰ δεχθοῦμε μὲ χαρὰ τὴν πάλη ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας καὶ τῶν παθῶν μας· καὶ νὰ διέλθουμε τὴν πύλη τῆς μετανοίας, μὲ τὴν ἁγι­α­στικὴ καὶ Μυστηριακὴ ζωὴ τῆς Ἐκ­κλη­σίας.

Ἡ διάβασι τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς δὲν ἔχει ὡς σκοπὸ νὰ «ταλαιπωρήσουμε» τοὺς ἑαυτούς μας μὲ τὶς ἀσκήσεις καὶ τῆς νη­στείας τὸν κόπο, ἀλλὰ νὰ κατανοήσουμε ὅλοι μας τὴν ἀναγκαιότητα νὰ «μαλακώσει» ἡ καρδιά μας τόσο ὥστε νὰ μπο­ρεῖ νὰ ἀνοιχ­θεῖ στὶς παροχὲς τοῦ Θεοῦ, νὰ ἀνακαλύψει τὴν κρυμμένη «πεῖνα καὶ δίψα» γιὰ ἐπι­κοι­νω­νία μὲ τὸν Θεό, νὰ χαρεῖ τὴν ἐμ­πει­ρία τῆς ἐπιστροφῆς στὸν Πατέρα μὲ τὴν χάρι τῆς ταπεινώσεως καὶ τῆς με­τα­νοίας.

Ἡ ἀτμόσφαιρα τῶν ἡμερῶν αὐτῶν μὲ τὴν κατάνυξι καὶ τὶς ποικίλες ἐναλλαγὲς στὴν λειτουργικὴ ζωή μας φανερώνει καὶ μεταδίδει τὸ πνεῦμα τῆς «χαρμολύπης» ποὺ εἶναι ἀληθινὸ μυστήριο καὶ σωτήρια ἐμπειρία. Προσεγγίζοντας τὶς ἀκολουθίες, τοὺς ὕμνους, τὰ ἀναγνώσματα, τὶς λειτουργικὲς Συνάξεις καὶ ὅλα τὰ τελούμενα τῆς περιόδου αὐτῆς, ἀσφαλῶς ὁδηγούμεθα στὴν ἀπολύτρωσί μας, διότι μέσα σ᾿ ὅλο αὐτὸ τὸ κα­τα­νυ­κτικὸ πλαίσιο ἀνα­κα­λύ­πτουμε «τὸ ἄνθος τῆς μετανοίας» ποὺ μᾶς ἐξα­γνί­ζει ἀπὸ κάθε μολυσμὸ καὶ μᾶς ὁδη­γεῖ στὸν Φωτοδότη Φιλάνθρωπο Κύριο, ὁ Ὁποῖος μᾶς γεμίζει μὲ εἰρήνη καὶ δοξολογία.

Ἔτσι, δὲν μᾶς τρομάζει ἡ ἔννοια τῆς χαρμολύπης, γιατὶ βιώνουμε τὴν ἀληθινὴ ἐλευθερία ποὺ μᾶς χαρίζει ὁ Χριστὸς μέσα ἀπὸ τὴν ἀγάπη Του καὶ τὴν συγ­γνώμη ποὺ μᾶς παρέχει.

Ἡ λύπη μας ἐπι­κεντρώνεται στὰ πνευματικὰ κενὰ ποὺ συσσωρεύουν τὰ πάθη μας καὶ στὰ λάθη ποὺ κάνουμε στὴ ζωή μας. Ὅμως, ὅλα αὐτὰ καταργοῦνται μὲ τὴν χαρὰ τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ· «Ἰδού, ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέ­ρας», μὲ τὴν συγγνώμη ποὺ παρέχει σὲ ὅσους μετανοοῦν· μὲ τὴν εἰρήνη γιατὶ ἐπιστρέφουν στὸ πατρικὸ σπίτι· «Δεῦτε πρός με πάντες… κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς».

Αὐτὸν τὸν ἱερὸ σκοπὸ ἔχει ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ καὶ μᾶς τὸν ὑπεν­θυ­μί­ζει καθημερινὰ μὲ τοὺς ἱεροὺς ὕμνους τοῦ Τριωδίου: «Ἀρχὴ κατανύξεως καὶ με­τα­νοίας, κακῶν ἀλλοτρίωσις καὶ παθῶν ἐγκράτεια· διὸ σπουδάσωμεν, ἀπο­κο­πὴν τῶν πο­νη­ρῶν ἔργων ποιήσασθαι». Ἡ πάλη κατὰ τοῦ κακοῦ καὶ τῆς ἁμαρ­τίας ἀπαιτεῖ με­τά­νοια, ἀπόρριψι τῶν κακῶν, ἔλεγχο τῶν παθῶν καὶ ἀποκοπὴ ἀπὸ τὰ πονηρὰ ἔργα. Καὶ σ᾿ αὐτὴν τὴν πάλη ἐπιδίδονται ὅσοι πο­θοῦν τὸν Θεό καὶ ἐπιζητοῦν τὴ σωτηρία τους, καὶ τοιουτοτρόπως γίνονται μέτοχοι καὶ τῆς τελικῆς νίκης.

Πράγματι, ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ εἶναι ἕνα πνευματικὸ ταξίδι ποὺ σκο­πεύει νὰ μεταλλάξει τὴν πνευματική μας κατάστασι, νὰ ἀλλοιώσει τὸ φρόνημά μας ἀπὸ τὰ «πρέπει» κάποιων θρησκευτικῶν ὑποχρεώσεων, στὸ νὰ στοχεύσουμε στὴν κατανόησι τῶν θείων προσφορῶν ποὺ μᾶς δωρίζουν οἱ σωτηριώδεις ὕμνοι καὶ ὅλη ἡ λειτουργικὴ ζωὴ τῆς ἁγίας αὐτῆς περιόδου. Ἀνα­δει­κνύ­ε­ται ἡ ἀνάγκη τῆς ἐσω­τε­ρι­κῆς καθαρότητος, τῆς προσευχῆς, τῆς κατανύξεως, τῆς ἀμεριμνησίας, τῆς μα­κρο­θυ­μίας, τῆς μετανοίας, τῆς ὁμολογίας πίστεως καὶ ἀφοσιώσεως στὸν Κύριο τῶν Δυνάμεων, ποὺ εἶναι «βοηθὸς καὶ σκεπαστὴς εἰς σωτηρίαν», ἐκτὸς τοῦ Ὁποίου, τῆς Κυρίας Θεοτόκου καὶ τῶν δε­δο­ξα­σμέ­νων Ἁγίων Του, δὲν ἔχουμε ἄλλον βοηθὸ στὶς δοκιμασίες, στὶς θλίψεις καὶ στὶς ποικίλες τῆς ζωῆς μας περιστάσεις.

Στὶς εὐαγγελικές περικοπές τοῦ Τριωδίου, γίνεται φανερή ἡ ἐπιδίωξι τῆς ᾿Ορθοδόξου διδασκαλίας νά γνωρίσουμε τὴν δύναμι τῆς πίστεώς μας, καὶ ἐν ἐκτάσει τό μυστήριο τῆς μετανοίας, ὡς καὶ τὴν ἀναγκαιότητα αὐτοῦ, ἐφ᾿ ὅσον «πολλάκις πταίομεν ἅπαντες καθ᾿ ἡμέραν».

Ὁ τελικὸς σκοπὸς τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς εἶναι ἡ ἐτοιμασία μας γιὰ τὸ Ἅγιον Πάσχα, ποὺ εἶναι ἡ γῆ τῆς Ἐπαγγελίας τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἡ μετοχή μας στὴν χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως καὶ στὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ, ἡ εἰσαγωγή μας στὴν «καινὴ ζωὴ» τὴν ἐν Χριστῷ, ποὺ ἀποβλέπει στὴν κάθαρσι, τὸν ἁγιασμό, τὴν τελείωσι, τὴν κατὰ χάρι θέωσι ποὺ ἀποτελεῖ καὶ τὸν τελικὸ προορισμὸ τοῦ ἀνθρώπου.

Εἶναι γεγονός, ἀδελφοί μου, ὅτι ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ ἀποτελεῖ δῶρο τῆς θείας Χάριτος, εὐκαιρία ποὺ μᾶς τὴν δίδει ἡ Ἐκκλησία μας γιὰ ἀλλαγή, γιὰ ἀνα­νέ­ωσι, γιὰ ἐμβάθυνσι καὶ αὐτοκριτική, γιὰ λύτρωσι ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῶν παθῶν μας, ποὺ μᾶς ἀκι­νη­το­ποι­οῦν στὴν πορεία μας πρὸς τὸν Θεό, γιὰ μετάνοια ποὺ μᾶς ἀνάγει καὶ μᾶς ἑνώνει μὲ τὸν Οὐράνιο Πατέρα μας. Μᾶς μυσταγωγεῖ σ᾿ ὅλα αὐτὰ τὰ μυ­στή­ρια μὲ τὴν νηστεία, τὴν προσευχή, τὶς κατανυκτικὲς καὶ λατρευτικὲς ἐκδηλώσεις καὶ πρὸ πάντων μὲ τὴν μετάνοια ποὺ κάθε στιγμὴ μᾶς τὴν ὑπενθυμίζει μὲ τοὺς θε­ό­πνευ­στους ὕμνους Της, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν μετοχὴ στὸ Μυστικὸ Δεῖπνο ποὺ ἀπο­τε­λεῖ τὴν πηγὴ τῆς ζωῆς καὶ τῆς ἀθα­να­σίας, καὶ  μεταμορφώνει τὶς ψυχὲς μας χάριτι Χριστοῦ.

Ἂς εἰσέλθουμε στὴν Ἁγία Τεσσαρακοστή, μὲ φρόνημα ταπεινό, μὲ ἐλπίδα στὴν θεϊκὴ ἀρωγή, μὲ θερμὴ ἐκζήτησι τοῦ ἐλέους τοῦ Φιλανθρώπου μας Θεοῦ καὶ Πατρός, τοῦ παρέχοντος «πᾶσαν δόσιν ἀγαθὴν καὶ πᾶν δώρημα τέλειον» εἰς τοὺς πιστοὺς ἱκέτας Του.